ERGEN ve GENÇ İNTİHARLARI
ERGEN ve GENÇ İNTİHARLARI
Ergenlik ve gençlik dönemlerini ayrı olarak
tanımladığımıza göre, önce ergenlik dönemi üzerinde
durmak gerekiyor. Daha sonra da gençlik dönemine
ayrıca değineceğiz.
Çocuğun dünyası daha çok gerçekle düş arasında
çocuk tarafından algılanmış ve özellikle düşlenmiş
dünya anlamına gelir. Buna karşılık ergen dünyaya
doğrudan bağlıdır.
Ergenin çözmesi gereken sorunları şöylece
sıralamak mümkündür:
1. Çocukluğunda yarattığı güçlü ana-baba imajını
yıkması gerektiğine inanır. Bunun temelinde ise,
bağımsız hareket edebilme isteği vardır.
2. Toplumdaki değerlere uygun olarak davranmayı
öğrenmeye çalışır. Fakat bazen bunalımı ortaya
çıkabilir.
3. Yetişkinlerin bedensel özelliklerini kazanırken,
toplumun ondan beklediği cinsiyet rolünü oynamayı
öğrenmek ister.
4. Gelecekteki öğrenimini ve mesleğini seçmek
zorundadır.
Bu tür sorunları çözmesi gerektiğini bilen ergen, rol
kararsızlığı içindedir. Sürekli bir karamsarlık içine
girer ve bazen bağımlılık göstererek gerilerken, bazen
de bağımsız davranarak bunu yıkıcılığa kadar
vardırabilir.
Ergen, kim olduğunu, neye yönelmesi gerektiğini ve
neden oraya yönelmesi gerektiğini kendine sorarak,
bunlara yanıt arar. Bu soruların yanıtlarını tam olarak
bulamayan ergenler kendilerine düşman, bağımlı bir
kişilik yapısı geliştirirler. Bu yabancı dünya içinde
kendilerini bir hiç olarak düşünmeye başlarlar.
Aileden topluma geçiş, ana karnından dünyaya
geçişin organizmayı uyum sağlamaya zorlaması gibi,
kişiliğin uyumları sorunlarını taşır. Uzun süre kısmen
kapalı ve korunmuş bir ailevi rahimden dünyaya
doğmak zorunda olan ergen, bu tehlikeli ve geniş
dünyaya doğma işinde, yani toplumsal doğumda bu
doğma işini tek başına, kendisi gerçekleştirmek
zorundadır.
11-15 yaşları arasında ele aldığımız ergenin en büyük
sorunu ailesinin denetiminden ve kendi içindeki
bağımlılık duygusundan kurtulmaktır. Toplumu
temsilen aile ergenin sosyalizasyonunu üstlenmiştir.
Onu topluma kazandırmaya çalışır. Bu durumda
ergen kendisinin engellendiğini düşünür ve ailesine
karşı düşmanca tavırlar içine girer. Ergenin bu doğal
tavırları karşısında, onunla doğru bir iletişim
kuramayan ana-baba da devamlı çocuğu suçlar. Bu
durumda ergen daha çok suçluluk duyar, içine
kapanır. Sonuçta intihar girişimleri ve gerçek
intiharlara varan durumlar ortaya çıkabilir. Ailenin
ergene anlayış içinde yaklaşması zorunludur.
Fizyolojik bir değişim içinde bulunan ergen,
kendindeki bu durumdan da oldukça rahatsız olur. Bu
durum dolayısıyla huzursuz olan ergenin tüm
davranışları olumsuz olarak etkilenebilir. Örneğin;
sivilcelerinden utanan bir ergen, topluma açılmada ilk
aşama olarak sayabileceğimiz arkadaş gruplarında
sağlıklı ilişkiler kuramayabilir. Burada da ailesine
önemli sorumluluklar düşmektedir.
Gençlik dönemi ise ergenliğe göre daha farklıdır.
Genç, artık ailesiyle olan sorunlarını halletmiştir. Ana-
babaya karşı isyankâr tutumu kaybolmuş, bunun
nyerine onları oldukları gibi kabul etme eğilimi ortaya
çıkmıştır. Ergenlikte kaybolan ana-babanın değeri
yeniden gelmiştir. Genç, artık onları aşmak, onların
gerçekleştiremediklerini başarabilmek ister. Fakat,
bunları gerçekleştirememe olasılığı kaygının asıl
kaynağıdır.
Gençlik döneminde toplumsal düzen, meslek seçimi,
iş olanakları, rolleri ve yaşama biçimi gibi sorunlar
çözüm beklemektedir. Ergen ne olduğunu tanımlama
çabasında olduğu halde, genç ne olduğunun farkında
varmaya başlamıştır. Bu kez ise, ne olduğu ve
toplumun kendisinden ne beklediği arasındaki
çelişkili durumu yaşamak zorunda kalır. Bu çelişkiyi
yaşayan bir genç her zaman toplumun beklentilerini
reddetmeyebilir, kendi benliğini reddeder.
Gençlik kendini durdurulmuş, yolu kapatılmış ve
teuteuklanmış hissettiğinde depresyon ortaya çıkar.
Hareket etmesi gerktiği halde edemediğini düşünen
genç için ölüm hereketsizlikle eşanlamlıdır. Oysa
genç ilerlemek için her yolu başvurabileceğine inanır.
Gençlik döneminde intihar düşüncesi ve girişimleri
oldukça çoktur. Özellikle en çok intihar girişimlerinin
görüldüğü yaşlar 17 ve 18’dir. “Çoğu kez intihar,
başka türlü başarılamayan hareketi ve değişikliği
sağlayabilecek bir eylem olarak algılanır. Çünkü
önemli olan, hangi biçimde olursa olsun ileriye doğru
hareket edebilmek ve bir eylemde bulunabilmektir.
Burada gerçekten ölmeyi arzulamak yanında,
gerçekten yaşıyor olmayı hissedebilmek için
hedefinden sapmış düşünceler de önemlidir”.
“Gençlik yıllarında intihar düşünceleriyle rahatsız
olmamış hiçbir yetişkin yoktur. Aslında oldukça
muhtemeldir ki, yetişkinlik yıllarında arzulanan intihar
fantazileri sadece gençliklerinde kafalarında yer eden
intihar düşüncesidir”.
15-20 yaşları arsında intihar oranının 15 yaşın
altındakilere göre 8-9 kat fazla olması gençlik
dönemindeki intiharların boyutlarını açıkça
göstermektedir. Ayrıca, girişimlerin de gerçek
intiharlara oranla en çok bu dönemde olduğunu
düşünürsek sorunun önemini bile vurgulamaya gerek
kalmaz.
Çağdaş toplumlardaki işsizlik sorunu yanısıra,
umutsuz aşklar, istediği bir statüyü elde
edemeyeceğine inanma ve işe yaramama duyguları
gerçek intihar olaylarına neden olabilmektedir.
Ayrıca, girişimlerde bu tür duygu ve düşüncelerinde
destek ve yardım sağlama çabası yatmaktadır.
Gençlik içinde azınlık oluşturmasına rağmen, gençlik
denince ilk akla gelen “öğrenci gençlik” sorunları
yönünden biraz daha farklıdır. Ülkemizde önemli
boyutlara ulaşmamasına rağmen, öğrenim
başarısızlığı, öğrenci gençliğin intihar nedenleri
arasında sayılabilir. Ailesine karşı hala bağımlı olan
bir öğrenci, kendisinden istenilen tek şeyi; öğrenimini
bitirmeyi başaramadığı için suçluluk duyarak intihara
bile teşebbüs edebilmektedir.
Gençlik için en önemli sorun çevresiyle iletişim
kuramamaktadır. Sorunlarını çözmek için çevreden
devamlı yardım bekler, anlaşılmayı diler. Bu iletişimi
kuramayan genç için intihar son itetişim aracıdır.
Burada ana-babaya düşen en önemli görev, gencin
kurmak istediği iletişime doğru bir biçimde tepki
vermektir. Burada şu ilginç örneği verirsek yerinde
olur: “1965 yılında Berkeley Üniversitesinde Serbest
Konuşma Yılı ilan edilmiş (öğrenciler her konuda
serbestçe konuşma hakkına sınırsız olarak sahip
olmuşlar ve daha önce sıkça intihar olayları
görülürken) o yıl hiç intihar olayı görülmemiştir.”
