TÜRKİYE’DE İNTİHAR YÖNTEMLERİ
TÜRKİYE’DE İNTİHAR YÖNTEMLERİ
Ülkemizde intihar istatistikleri yakın bir tarihte
tutulmaya başlanmıştır. 1927-41 yılları arasında
Nezahat Arkun tarafından İstanbul’daki intiharlar
incelenmiş; daha sonra 1947-51 yılları arasında 9
ildeki intihar olayları İstanbul Üniversitesi Ceza Hukuk
ve Krimioloji Enstitüsü tarafından kayıtlara
geçirilmiştir. Bu çalışmalarda elde edilen veriler
yetersizdir ve Türkiye genelini temsil edemezler.
İntihar istatistiklerinin sistemli olarak Türkiye çapında
tutulmaya başlanması ise 1975’den itibaren
gerçekleşmiştir. Tablolar halinde yayınlanan bu veriler
ise sadece velirli değişkenleri ele almakta; bundan
dolayı da, ayrıntılı bir araştırma için kaynak teşkil
edememektedir.
Konumuz olan intihar yöntemlerinin, sadece cinsiyet,
intihar nedeni ve okur-yazarlık gibi değişkenlerle
ilişkisi incelenecektir. Bunun yanında, 1975-77 yılları
arasında şehir ve köylerde seçilen intihar yöntemleri
de kısaca ele alınacaktır.
Ülkemizdeki intiharların yarıya yakın bir kısmı kendini
asma suretiyle gerçekleştirilmektedir. Kimyevi madde
kullanarak intihar etmek ikinci; silahla intihar etmek
ise üçüncü sırada gelmektedir.
1980 yılına kadar intiharlardan ateşli silahla intihar,
1981 yılından itibaren bir azalma göstermektedir.
1980 yılında sıkıyönetim ilan edilmesi ve ülke çapında
silahların toplanması bunun başlıca nedenidir. Aynı
yıllarda yüksekten atlayarak ve suya atarak intihar
etme yöntemlerinde ise nisbi bir artış görülmektedir.
Asılarak intihar her iki cinsiyette de ilk sırada yer
almaktadır. İkinci sırada ise, kadınlarda kimyasal
maddeyle; erkeklerde silahla intihar gelmektedir.
Hemen hemen bütün intihar nedenlerinde, erkeklerde
kendini asma ve ateşli silahla; kadınlarda ise asma
ve kimyasal maddeyle intihar etme ilk sıraları
oluşturmaktadır.
Okur-yazarlık durumuna göre; havagazıyla ve kimyevi
maddeyle intiharlar, daha çok eğitim durumu yüksek
olan kişilerde görülmektedir. Kendini yakarak ve araç
altına atarak yapılan intiharlar ise, daha çok eğitim
durumu düşük olan kişiler tarafından tercih
edilmektedir. Diğer yöntemlerle okur-yazarlık
arasında doğrusal bir ilişki görülememiştir.
İntihar yöntemleriyle toplumsal yaşam arasındaki
ilişkiyi incelemenin en geçerli yolu şehir ve köylerdeki
intiharlarda kullanılan yöntemleri araştırmaktır.
Daimi İkametgaha Göre İntihar Yöntemleri (%)
|
|
Erkek
|
Kadın
|
||
|
|
Şehir
|
Köy
|
Şehir
|
Köy
|
|
Asarak
|
39.4
|
55.8
|
38.7
|
58.2
|
|
Kimyevi madde
|
19.4
|
11.8
|
35.7
|
21.9
|
|
Yüksekten atarak
|
7.0
|
1.8
|
6.4
|
1.5
|
|
Suda boğularak
|
3.9
|
2.9
|
4.1
|
6.7
|
|
Silahla
|
21.7
|
24.7
|
9.7
|
9.5
|
|
Yakarak
|
0.9
|
0.2
|
1.9
|
-
|
|
Kesici aletle
|
3.5
|
1.1
|
1.3
|
0.8
|
|
Havagazı
|
1.8
|
-
|
0.8
|
0.2
|
|
Araç altına atarak
|
0.9
|
0.4
|
0.6
|
-
|
|
Diğer ve bilinmeyen
|
1.5
|
1.3
|
0.8
|
1.2
|
|
Toplam
|
100.0
|
100.0
|
100.0
|
100.0
|
Yukarıdaki tablo 1975-77 yılları arasındaki intiharların
ortalamasından elde edilmiştir. Bu üç yıl süresinde,
erkeklerin 946’sı şehirde, 4572si köyde; kadınların
636’sı şehirde, 402’si köyde intihar etmiştir.
Cinsiyetlerin şehir ve köydeki yöntemleri farklıdır.
Kendini asarak intihar etmek, köyde yaşayan erkek
ve kadınlarda, şehirde yaşayanlara göre, daha
yaygındır. Köydeki kadınlarda % 58.2 ile en çok
görülürken, şehirdeki kadınlarda % 38.7’e
düşmektedir.
Kimyasal madde kullanarak intihar etmek, kadınlarda
daha çoktur. Özellikle şehirli kadınlarda bu oran %
35.7 ile en yüksek derecededir. Köylü erkeklerde ise
% 11.8’e kadar düşmektedir.
Yüksekten atlayarak intihar etmek, şehirde
yaşayanlarda, köydekilere oranla, çok daha fazladır.
Şehirlerde balkon, çatı ve pencerelerden atlama
imkanı varken, köylerde böyle yüksek yerler bulma
şansı daha azdır. Bu yönteme Doğu ve Güneydoğu
Anadolu bölgelerinde pek rastlanmamaktadır. En çok
Ege ve Marmara bölgelerinde görülmemektedir.
Kendini suya atarak intihar etmek, kadınlarda daha
çok görülmektedir. En yüksek oran köyde yaşayan
kadınlardadır; en az ise köydeki erkeklerde görülür.
Bu yöntem, deniz kıyısında ya da akarsu, göl gibi
yerlerin civarında yaşayanlar tarafından daha çok
uygulanmaktadır.
Ateşli silah kullanarak intihar etmek, erkeklerde
kadınlara oranla 3 kat daha fazla görülmektedir. Bu
yöntem Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu
bölgelerinde daha çok tercih edilir. Çünkü buralarda
silah temin etmek daha kolaydır. Örneğin; adeta bir
silah fabrikası gibi, geçmişte hemen her evde silah
yapılabilen Rize’de intiharların tamanına yakın bir
kısmı bu yöntemle gerçekleştirilmiştir.
Kendini yakarak intihar etmek, ülkemizde az
rastlanmasına rağmen, köylere oranla şehirlerde
daha yüksektir. Benzer şekilde, havagazı ve
tüpgazla, kesici aletle, tren veya bir motorlu araç
altına atlayarak yapılan intiharlar da az görülmelerine
rağmen, daha çok şehirdeki intihar yöntemi olarak
dikkati çekmektedir.
Özellikle şehirlerdeki intihar yöntemlerin oranı
ülkemizde kullanılan yöntemleri temsil edecek
niceliktedir.
